O gminie
Położenie
Gmina Bielsk położona jest w zachodniej części województwa mazowieckiego i terytorialnie przynależy do powiatu płockiego. Usytuowana jest na skrzyżowaniu wielu ważnych szlaków komunikacyjnych. Przez teren gminy przebiega droga krajowa nr 60 i drogi wojewódzkie nr 540 i 560 oraz linia kolejowa nr 33. Siedzibą Gminy jest Bielsk. Gmina graniczy z gminami: Stara Biała, Gozdowo, Zawidz, Drobin, Staroźreby oraz Radzanowo. Położona jest w odległości około 18 km od siedziby powiatu miasta Płocka i około 110 km od siedziby województwa - Warszawy.
Rys historyczny
Pierwsze wzmianki o Bielsku pochodzą z X wieku. Do końca XVI wieku Bielsk znany był pod nazwą Bielsko oraz Belszko. Historia Bielska bardzo ściśle wiązała się z działalnością zakonu benedyktynów z Mogilna. Bielsk znalazł się w dobrach klasztornych już w XI wieku wraz z targiem, karczmami i opłatą targową. Opactwo zachowało patronat nad kościołem aż do XIX wieku. W 1322 roku utworzona została w Bielsku prepozytura zakonna, a na prepozyta zatwierdzono brata Jana (benedyktyna). W 1373 roku książę Siemowit III sprzedał szlachcicowi Andrzejowi z Bielska wójtostwo w Bielsku za 140 kóp groszy praskich z 4 włókami wolnymi miary chełmińskiej, siedliskami i ogrodami, wolną łaźnią miejską, wiatrakami, trzecim denarem z win sądowych, trzecią jatką rzeźniczą, kramem szewców, piekarzy, trzecim denarem od balwierzy, prosołów i rzemieślników oraz prawo wyrobu i wyszynku trunków, zobowiązując go do jednoczesnej osobistej służby wojennej i dostarczania jednego tucznika. Książę Siemowit III polecił również szlachcicowi Andrzejowi lokację miasta Bielska, nadając mu prawo chełmińskie, jakie posiadał wówczas sam Płock. Przywilej ten został potwierdzony w 1424 roku przez księcia płockiego Ziemowita oraz w roku 1441 przez księcia Włodzisława I. Pod koniec XIV Bielsk stał się ośrodkiem powiatu sądowego ziemi płockiej. Miasto w Bielsku zostało założone jednak dopiero w 1441 roku. Miało około 400 ha ról, z czego około 100 ha stanowiło wójtostwo. Bielsk, często niszczony przez pożary, w roku 1498 zamieszkany był przez 14 kupców. W II połowie XVI wieku Bielsk wchodził w skład terytorium starostwa płockiego i liczył wtedy ponad 700 mieszkańców, w tym około 60 rzemieślników.
Na przestrzeni wieków Bielsk był obdarowywany licznymi przywilejami. Między innymi w roku 1537 król Zygmunt I nadał miejscowości Bielsk przywilej prawa magdeburskiego. Oznaczało to: jeden targ w tygodniu, 5 jarmarków, wagę, postrzygalnię, łaźnię i dochód z bractwa rzemieślników.
Z zapisu znajdującego się w Matricularum Regni Poloniae Summaria wynika, iż w roku 1501 król Aleksander Jagiellończyk zezwolił Mikołajowi z Dębska kupić jedno siedliskoz ogrodem w celu zbudowania szpitala w Bielsku. W 1524 roku król Zygmunt I nadał szpitalowi jedną włókę ziemi, zaś w roku 1525 wzbogacił się o włókę Gozdowską zakupionąi darowaną przez Andrzeja Niszczyckiego. W późniejszym czasie szpital został zamieniony na schronisko dla starców i kalek.
Przy zbiegu dróg prowadzących z Płocka do Sierpca i Drobina, Bielsk posiadał obszerny czworoboczny rynek. W 1827 roku miasto posiadało 72 domy i 488 mieszkańców,a trzydzieści lat później (w 1857 roku) liczył 68 domów i 607 mieszkańców. Oprócz rynku w Bielsku znajdował się sąd gminny, sklepy oraz wiatraki. W ciągu roku odbywało się 6 jarmarków i co dwa tygodnie targi środowe. W roku 1598 istniały trzy kościoły: Parafialny Kościół Św. Jana Chrzciciela, Kaplica Szpitalna Św. Ducha oraz Kościół Św. Anny.
W 1869 roku Bielsk utracił prawa miejskie. Bielsk wielokrotnie niszczony był przez kataklizmy i burzliwe dzieje historii. Do przykrych wydarzeń historii Bielska można wymienić choćby dwukrotne zniszczenie go przez pożary (w 1537 roku oraz 1551 roku), czy też ruinę jaką pozostawiły po sobie wojska szwedzkie (1655 – 1657). Bielsk nawiedzony został także przez morową zarazę. Mieszkańcy Bielska przepełnieni strachem i bojaźnią, a jednocześnie chęcią ratowania swojego życia i życia rodzin opuścili swoje domostwa i okopali się w ziemiankach pod wioską Mokrskiem (dzisiejszy Mokrzk) – ślady tamtego bytowania mieszkańców Bielska pozostały aż do dnia dzisiejszego.
Rzeźba terenu
Gmina Bielsk położona jest na terenie Wysoczyzny Płońskiej – wysokość terenu wynosi około 300 m.n.p.m. Ukształtowanie terenu jest typowe dla terenu równinnego, a teren Gminy charakteryzuje niski stopień zalesienia.
Surowce mineralne
Mazowsze pozbawione jest ważnych dla gospodarki bogactw naturalnych. Na terenie Gminy Bielsk występują niewielkie złoża kruszyw naturalnych: piaski, pospółki oraz żwiry, lecz nie są one pozyskiwane na skalę przemysłową.
Klimat
Teren Gminy Bielsk zlokalizowany jest w Środkowej Dzielnicy Klimatycznej (wg Gumińskiego), która charakteryzuje się wyrównanymi warunkami termicznymi oraz równomiernym nasłonecznieniem. Charakteryzuje się także niskimi opadami rocznymi. Na terenie Gminy przeważają wiatry zachodnie. Latem obserwuje się wzrost udział wiatrów północno – zachodnich, a Zimą południowo – zachodnich. Średnia roczna temperatura na terenach gminnych to ok 8°C. Średnia dobowa temperatura w styczniu to -5°C natomiast w porze letniej (lipiec) to 19°C. Okres wegetacyjny wynosi od 210 do 220 dni. Średni roczny opad atmosferyczny wynosi 530 mm. Lokalizacja Gminy Bielsk na terenie Wysoczyzny Płońskiej ma fundamentalny wpływ na kształtowanie się warunków klimatycznych tego obszaru. Stan pogody uwarunkowany jest częstotliwością napływu mas powietrza. Z ogólnej sumy wszystkich rodzajów mas powietrza spotykanych w rejonie Bielska, około 60% stanowią masy powietrza polarno-morskiego.